We zitten aan de keukentafel. Hij is verhalenverteller en toneelspeler en ik wil leren hoe je het narratieve, de storytelling, meer inzet in het werken met leiders en hun teams.

‘Ik kom uit een lijn met sterke vrouwen’, schrijf ik in de tekst over mijzelf. ‘Vertel eens iets over je oma?’, vraagt hij me. Ik kijk hem verrast aan, ga terug in mijn herinnering en vertel hem dan wat mij het eerste te binnen schiet. ‘Mijn oma heeft 11 kinderen opgevoed en had daarnaast een linnenzaak en een café in een Brabants dorp. Zij zat nooit stil. Haar handen waren altijd bezig. Zij was een intelligente vrouw, die had geleerd dat vrouwen een tweede plek innemen, de plek naast en achter hun man. Dienend was zij aan haar man en haar gezin. Zonder klagen was zij altijd in de weer’.

Dan zie ik helder een beeld voor me: ‘Ik was niet ouder dan een jaar of 9. Ieder jaar bracht Sinterklaas voor alle 21 kleinkinderen een pakje bij opa en oma. Zorgvuldig zocht mijn oma voor ieder kind iets dat paste, geen kind kreeg hetzelfde. Wij reden vanuit Rotterdam op de betreffende zondagochtend naar Brabant. De ontvangst van de hele familie was in het café enkele deuren naast de woning van mijn grootouders. De schuifdeuren van het zaaltje achter in het café waren nog gesloten. Zodra iedereen binnen was gingen deze met een plechtig gebaar open. Op een lange tafel stonden cadeaus uitgestald. Ze waren niet ingepakt en er stond geen naam bij maar oma wist precies wat voor welk kleinkind was. Ik herinner me de spanning van het wachten en de nieuwsgierigheid van wat ik zou krijgen. Ik zag het voor mij bedoelde cadeau direct. Aan de rechterzijde van de lange tafel, halverwege ongeveer, stond een prachtige barbiepop in een schitterende winterbruidsjurk. Ik had een barbiepop gevraagd. Dit was geen gewone Barbie met kleren zoals je in de winkel kocht. Wat had mijn oma haar best gedaan: van dikke goudkleurige stof had ze zelf een bruidsjurk met lange sleep genaaid. Er zat een bontrand langs de zoom en de mouwen met daarbij een tas van dito stof met bontrand. Prachtig! En wat een zorgvuldigheid en werk heeft ze hieraan besteed. Mijn oma had werkelijk oog voor ieder detail en wist precies wat bij ieder individu paste, waar hij of zij blij mee zou zijn en zou waarderen. Als mijn oma nog leefde zou ze deze maand 107 jaar zijn geworden.’ Wat een voorbeeld is die oma van mij. Ik raak zelf weer vol van de herinnering en dat is me aan te zien.

‘Kijk’, zegt hij, ‘zo werkt dat nu met verhalen. Je hebt maar één beeld nodig en daar ontvouwt zich vanzelf een heel verhaal uit, vanuit het hart verteld. Zo raak je en inspireer je ook anderen. Omdat het echt en authentiek is. Dat is voelbaar. Je brengt je publiek, leerlingen, medewerkers direct op een andere laag. Jouw verhaal roept ook bij hen hun ervaringen met dit thema op.’

Ik heb zo geleerd dat het niet over mij ging. Ik ken de plek voor de groep of als adviseur zo goed omdat ik er dan voor de anderen kan zijn. Echter, ik leer vandaag weer hoe belangrijk het is voorbeeld te zijn en mijn verhalen en ervaringen te delen zodat anderen hiermee ook hun eigen herinnering kunnen oproepen. Aan hun grootouders, achtergrond en wat hen daarin zo gevormd heeft.

De kracht van verhalen vertellen in leiderschap- en organisatieontwikkeling is populair. Steeds vaker vraag ik leiders hun verhaal te vertellen. Dat is het startpunt voor ontwikkeling van waaruit verdieping en beweging kan plaatsvinden.

Als ik nu iets wil vertellen over hoe het patroon van sterk zijn, altijd voor de ander zorgen en hard werken er uitziet in de praktijk, haal ik het verhaal van mijn oma en de winter-barbiebruid aan. Ter ere van mijn oma en alle sterke vrouwen uit mijn geschiedenis, inclusief ikzelf.

Wat is een herinnering uit jouw jeugd die zo raak een van jouw patronen vertelt?